Sản xuất năng lượng từ rác thải đã trở thành một giải pháp cho vấn đề chất thải rắn ở các đô thị, vẫn được dự đoán sẽ gia tăng từ 10% – 16% tại Việt Nam. Quan điểm này đã được hơn 40 chuyên gia về năng lượng, các nhà đầu tư và các nhà hoạch định chính sách cùng chia sẻ tại buổi hội thảo tham vấn về “Sổ tay Hướng dẫn phát triển Dự án phát điện nội lực từ chất thải rắn tại Việt Nam” diễn ra vào ngày 18 tháng 8. Hội thảo là một hoạt động trong khuôn khổ của Dự án Năng lượng Tái tạo và Hiệu quả Năng lượng, do Tổng Cục Năng lượng, Bộ Công thương và Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) cùng phối hợp triển khai dưới sự quyền của Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ).

Ông Phạm Trọng Thực, Vụ Trưởng Vụ Năng lượng tái tạo và Năng lượng mới, Bộ Công Thương

Tại hội thảo, các đại biểu đã lắng nghe, thảo luận và đóng góp ý kiến về bản dự thảo của “Sổ tay hướng dẫn phát triển Dự án phát điện nội lực từ chất thải rắn tại Việt Nam” được các chuyên gia Việt Nam và quốc tế soạn thảo. Cuốn Sổ tay minh họa chi tiết các bước khởi tạo trong tất cả các giai đoạn phát triển dự án từ giai đoạn chuẩn bị, phát triển, vận hành bảo dưỡng và tháo dỡ, cũng như tổng hợp các thông tin về điều kiện khung chính sách với các kinh nghiệm thực tiễn nhằm cải thiện các thủ tục hành chính trong việc triển khai phát triển dự án.

Tham dự hội thảo, ông Ingmar Stelter, Giám đốc Chương trình Hỗ trợ năng lượng của Bộ Công thương/GIZ cho biết: “Thực tế cho thấy sản xuất năng lượng từ chất thải hiện đang trở thành một giải pháp hiệu quả trên thế giới, và tại Việt Nam gần đây, để giải quyết các thách thức về môi trường và nhu cầu sử dụng đất tại các đô thị, đồng thời đóng góp vào sản xuất năng lượng bền vững của quốc gia. Chúng tôi hy vọng rằng trong tương lai Việt Nam sẽ có cách tiếp cận hiệu quả và bền vững hơn đối với việc xử lí chất thải rắn nhằm góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đồng thời đóng góp vào việc sử dụng đất hiệu quả và phát triển thị trường năng lượng tại Việt Nam”.

Tại Việt Nam, tỷ lệ gia tăng dân số và mức tăng trưởng kinh tế nhanh chóng là nguyên nhân chính của sự gia tăng chất thải rắn trong những thập kỷ gần đây. Hiện nay, trung bình ở Việt Nam có gần 35.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt ở đô thị và 34.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt nông thôn được tạo ra mỗi ngày. Khoảng 85% lượng chất thải này hiện đang được xử lý chủ yếu bằng công nghệ chôn lấp đòi hỏi nhiều quỹ đất, trong đó 80% là bãi chôn lấp không hợp vệ sinh tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường và không tận dụng được hiệu quả nguồn năng lượng sinh ra.

Chính phủ Việt Nam đã đặt ra những mục tiêu tham vọng trong việc tăng cường sản xuất điện năng lượng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển kinh tế theo hướng “xanh” và bền vững cũng như đáp ứng Mục đích Quốc gia từ quyết định (Nationally Determined Contributions – NDCs) để ứng phó với biến đổi khí hậu. Để khuyến khích việc xử lý hiệu quả chất thải rắn cho sản xuất năng lượng, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế khuyến khích như giá mua điện (FIT) ở mức 10.05 US cents/kWh cho các dự án phát điện sử dụng chất thải rắn theo công nghệ đốt trực tiếp theo Quyết định số 31/2014/QD-TTg và Thông tư số 32/2015/TT-BCT của Bộ Công Thương về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu.

Theo Chiến lược Phát triển Năng lượng Tái tạo được phê duyệt vào cuối năm 2015, tỷ lệ xử lý chất thải rắn ở đô thị cho mục tiêu năng lượng được dự kiến sẽ tăng từ mức không đáng kể hiện nay lên 30% vào năm 2020, và đạt 70% vào năm 2030 và phần lớn chất thải rắn sinh hoạt ở đô thị sẽ được sử dụng cho mục tiêu sản xuất năng lượng vào năm 2050.